Papiery wartościowe. Uszlachetnianie laserem.

Obróbka wykończeniowa i uszlachetnianie istnieją od czasu wynalezienia druku. Takie formy przetwarzania papieru, jak lakierowanie, laminowanie folią czy mechaniczne wytłaczanie, mają bardzo długą historię. Kilka wieków po tym, jak Gutenberg zrewolucjonizował świat druku, wykańczanie papieru wciąż pozostaje zajmującym tematem.

Tekst: Alexander Jauker

Grawerowanie, znakowanie i wycinanie po obrysie to procesy, które dzięki nowoczesnym urządzeniom przebiegają bardzo sprawnie, przynosząc wspaniałe efekty – znacznie lepsze niż w przypadku zastosowania ploterów tnących.

Zupełną nowością jest obróbka wykończeniowa za pomocą lasera. Technika ta otwiera drogę do wytwarzania zupełnie nowych produktów. Personalizacja, indywidualny design i skomplikowane, filigranowe kształty – to wszystko jest już w zasięgu ręki, nawet w przypadku pojedynczych egzemplarzy. Istotnym aspektem techniki laserowej jest to, że łączy ona w sobie grawerowanie i cięcie, dzięki czemu możliwości tworzenia logotypów, ilustracji czy ornamentów są niemal nieograniczone. Wiązka promieni lasera pozwala obudzić w projektantach i rzemieślnikach nowe pokłady twórczej energii, która skutkuje tworzeniem prac będących prawdziwą przygodą dla zmysłu dotyku.

Możliwość połączenia grawerowania i cięcia przynosi jeszcze inne korzyści. Ponieważ wiązka laserowa potrafi wycinać z niezwykłą precyzją, użytkownik może tworzyć nawet bardzo szczegółowe, geometryczne formy w najwyższej jakości. Żaden ploter tnący nie jest w stanie zapewnić tak idealnych efektów. Cięcie laserem na nowo definiuje możliwości uszlachetniania papieru.

Wyposażenie lasera w system kamer pozwala dodatkowo na dokładne cięcie materiałów zadrukowanych. Długotrwałe ustawianie pozycji podłoża nie jest już konieczne, ponieważ kamera potrafi wychwycić nawet najdrobniejsze odchylenie, do którego system automatycznie dostosuje linię cięcia.

Niezliczone pomysły

Niezależnie od tego, czy chodzi o zwykły papier, czy może podłoże najwyższej klasy, dzięki uszlachetnianiu każdy materiał może otrzymać unikalny wygląd. Możliwości są niemal nieograniczone: zaproszenia, opakowania, karty dań, okładki książek, dyplomy – to tylko kilka przykładów zastosowania grawerowania i cięcia laserem.

Niemiecka agencja projektowa Paperlux zajmująca się luksusowymi markami skorzystała z licznych korzyści, jakie oferuje technika laserowa, wydobywając z papieru wcześniej nieznane zalety. Urządzenie do obróbki laserem produkcji austriackiej firmy Trotec pozwala designerom z Paperlux tworzyć z papieru prawdziwe dzieła sztuki o unikalnym charakterze. Marco Kühn, prezes firmy Paperlux, scharakteryzował swój sposób pracy słowami słynnego projektanta Richarda Buckminstera Fullera: „Jeśli pracuję nad jakimś problemem, nigdy nie myślę o pięknie. Ale jeśli już znajdę rozwiązanie i efekt nie jest piękny, wiem, że to rozwiązanie było złe”. Paperlux od początku swojego istnienia współpracuje z fabryką papieru Gmund, która od 1829 roku oferuje najwyższej klasy podłoża, uchodzące w branży za synonim kreatywności, tradycji, innowacji i jakości.

Römerturm to kolejne przedsiębiorstwo (również z Niemiec), które wkłada dużo energii we współpracę z przemysłem papierniczym. Norbert Pritsch, key account manager international w Römerturm, tak opisuje swoje wrażenia z wizyty w centrali firmy Trotec w Austrii: „Przekonałem się tam dobitnie, że wysokiej jakości papier przechodzi w procesie obróbki laserowej dosłowną transformację. Jako nowa metoda uszlachetniania, obróbka przy pomocy lasera stwarza niespotykane dotąd możliwości. Jestem pod olbrzymim wrażeniem”.

Chemiczne sztuczki

Szeroko rozpowszechniony stereotyp mówi, że laser wypala papier. Jest to jednak fałszywe stwierdzenie. Podczas cięcia i grawerowania wiązka promieni lasera jest bardzo precyzyjnie koncentrowana, a na skutek działania energii cieplnej papier ulega sublimacji, czyli przejściu ze stanu stałego w gazowy. Wszystko odbywa się bardzo szybko, materiał poddany działaniu wiązki lasera jest uwalniany w postaci widocznego gazu. Podłoże wzdłuż linii cięcia znajduje się jedynie pod nieznacznym wpływem temperatury, co czyni obróbkę papieru za pomocą lasera tak interesującą. Dodatkowo można wykorzystać sprężone powietrze, aby zmniejszyć ślady wiązki laserowej. Powierzchnia materiału pozostaje zupełnie czysta, a brzegi żłobień są lekko brązowe.

Karta przetargowa

Czysta powierzchnia to nie jedyna zaleta techniki laserowej. Obróbka wiązką lasera jest również szybsza niż przy pomocy plotera tnącego i stanowi opłacalne rozwiązanie do produkcji krótkich serii wyrobów (poniżej 1000 sztuk), a nawet pojedynczych egzemplarzy. W przeciwieństwie do obróbki na ploterze nie występuje tu opór materiału, dzięki czemu odpowiednie ustawienie wiązki lasera nie jest tak problematyczne jak w przypadku noża. Kolejną korzyścią, jaką niesie ze sobą obróbka laserowa, jest możliwość szybkiego i łatwego wykonywania prototypów. Wydajność produkcji odgrywa ważną rolę, ale w uszlachetnianiu wyrobów luksusowych w limitowanych seriach bardziej liczy się wierność w oddawaniu szczegółów oraz wrażenia dotykowe i wizualne, jakich doświadcza konsument. Technika laserowa spełnia zatem wymagania zarówno pod względem wydajności, jak i jakości obróbki.

Z myślą o środowisku

Wiedząc, że technika uszlachetniania laserem może otworzyć drzwi do nowych źródeł dochodów, dostawcy usług druku muszą tylko sami dobrać system, który będzie odpowiadał ich potrzebom. Do grawerowania i wycinania świetnie nadaje się model Speedy 300, który obsługuje materiały w maksymalnym formacie 700 x 300 mm (DIN A1). Większe arkusze można poddawać szybkiej i dokładnej obróbce przy pomocy systemu Speedy 400 (format DIN A0) i Speedy 500. Co więcej, urządzenia marki Trotec współpracują z systemami kontroli cięcia EskoArtwork i-Cut Vision. Austriacki producent jest pierwszym, który zainstalował mikrokamerę i-Cut w urządzeniu średniego formatu (Speedy 300). Tym, co wyróżnia firmę Trotec na rynku, jest również posiadany przez nią certyfikat zgodności z normą EN ISO14001:2004. Już w 1993 roku przedsiębiorstwo podjęło starania, by wykorzystywać energię elektryczną w bardziej efektywny sposób. Trotec kładzie również nacisk na oszczędność surowców w całym łańcuchu produkcyjnym. Systemy laserowe tej marki są zatem produkowane w przyjazny dla środowiska sposób i pracują tak, by nie szkodzić przyrodzie (grawerowanie, znakowanie i cięcie nie wymagają użycia substancji chemicznych).

Ostatnimi czasy często słychać pytanie o to, jaka przyszłość czeka branżę poligraficzną. Zastanawiamy się, czy w cyfrowym świecie jest jeszcze w ogóle miejsce na druk. Odpowiedź wydaje się jednak oczywista: papier zawsze będzie miał pewną przewagę nad urządzeniami elektronicznymi, ponieważ można go dotknąć i poczuć.